خانهای در باغ (House in the Orchard): شاهکاری در خلاقیت معماری و مهندسی سازه
خانه “در باغ” که توسط معمار اهل جمهوری چک، یان شپکا (Jan Šépka) طراحی شده، در حومه پراگ، پایتخت جمهوری چک واقع شده است. این خانه که در یک زمین شیبدار رو به شمال و با چشماندازی زیبا به دره ساخته شده، در میان شش درخت بالغ قرار دارد و همین ویژگی نام “خانهای در باغ” را برای آن به ارمغان آورده است. این بنا با فرم و ساختار خاص خود، نمونهای شاخص از ترکیب خلاقیت معماری و دقت مهندسی است.
ویژگیهای کلی
•موقعیت: در زمین شیبدار و میان شش درخت بالغ
•طراحی: با فرمی غیرمعمول شبیه قطره
•دید: از اتاق نشیمن به سمت دره و رودخانه Rokytka، و از سایر اتاقها به سمت شرق و جنوب
•نورگیری: نور طبیعی از طریق نورگیر سقفی در اتاق نشیمن تأمین میشود
تحلیل سازهای و عمرانی
۱. فونداسیون:
•بهدلیل شیب تند زمین، فونداسیون خانه تنها شامل یک ستون بتنی مسلح است که بهعنوان تنها نقطه تکیهگاه کل سازه عمل میکند. استفاده از فونداسیون معمولی در این شرایط بسیار پرهزینهتر میبود.
۲. سیستم سازهای:
•سازه چوبی: اسکلت اصلی خانه از چوب ساخته شده تا وزن کلی سازه کاهش یابد. این سازه بهطور کامل در رایانه طراحی و با استفاده از دستگاه CNC برش خورده و در محل همانند یک پازل سرهم شده است.
•ستون بتنی: تمام وزن سازه بر روی یک ستون بتنی تقویتشده منتقل میشود که این نیرو را به زمین منتقل میکند.
•پل ورودی فولادی: یک پل فولادی نقش مسیر ورودی خانه را دارد و با ایجاد مهار جانبی، به پایداری سازه کمک میکند.
۳. چالشهای مهندسی:
•زمین شیبدار: شیب زیاد زمین نیازمند طراحی خاصی برای فونداسیون بود تا پایداری سازه تضمین شود.
•توزیع بار: تمرکز تمام نیروهای سازهای روی یک ستون، نیازمند تحلیل دقیق نیروها بهویژه در برابر باد و فشار جانبی بود.
۴. مصالح:
•بتن: برای ستون مرکزی و فونداسیون استفاده شده است.
•چوب: برای اسکلت اصلی بهمنظور کاهش وزن و هماهنگی با محیط طبیعی اطراف.
•پلییورتان: بهعنوان عایق و روکش ضدآب بیرونی برای حفاظت از سازه بهکار رفته است.
ویژگیها و ملاحظات طراحی خاص
•ادغام با طبیعت: اندازه و شکل خانه بهگونهای انتخاب شده که بدون آسیب زدن به درختان بالغ در میان آنها جای گیرد. این طراحی، مفهوم واقعی “خانهای در باغ” را محقق کرده است.
•تأثیر باغ و توپوگرافی: شیب و جهت زمین، عامل اصلی در شکلگیری پلان خانه بوده است. پلان خانه از یک فرم دایرهای منشأ میگیرد که در قسمت جنوبی به دو مربع تبدیل میشود تا فضاهای اتاق خواب، آشپزخانه و سرویسها در آنها جا بگیرند.
•روشهای نوین ساخت: شکل نامنظم خانه بهصورت مثلثهای مسطح طراحی شده تا هم پایداری سازه تأمین شود و هم امکان نصب صفحات تخته چوبی در داخل فراهم شود. اسکلت چوبی در داخل دیده میشود و نمای بیرونی با پلییورتان عایق و با روکش ضدآب پوشیده شده است.
جمعبندی
خانهای در باغ، نمونهای درخشان از تلفیق طراحی خلاقانه و مهندسی دقیق است. با بهرهگیری از مصالح مناسب و در نظر گرفتن شرایط خاص زمین، این سازه به تعادل کامل بین ثبات و زیباییشناسی دست یافته است. این خانه نمایانگر هماهنگی کامل معماری مدرن با محیط طبیعی است و با چشماندازهای زیبا و تجربهای منحصربهفرد از زندگی در دل طبیعت، تجربهای متفاوت و فراموشنشدنی را فراهم میکند.